Sołectwo Rogoźnica

ODSŁUCHAJ

Sołtys: Paweł Gołąb  (6 członków Rady Sołeckiej)

Liczba ludności: 666 osób (stan na 31.12.2020r. )

Powierzchnia: 8,26 km²

Gęstość zaludnienia: 90,1 osoby/ km²

Lasy i grunty leśne:  113,02 ha

Powierzchnia użytków rolnych: 508,38 ha

Rogoźnica (niem. Groß Rosen, w latach 1945–1948 Rogozne lub Rogozno) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Strzegom. Wieś znajduje się w paśmie Przedgórza Sudeckiego (tzw. Wzgórza Strzegomskie), w dolinie potoku Wierzbiak.

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi ze średniowiecznego dokumentu z 1291 roku gdzie wymieniona jest jako Rogozen[4]. W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Rogosnitz.

Najstarszym istniejącym do dzisiaj zabytkiem Rogoźnicy jest kościół romański pw. Św. Szymona i Tadeusza, którego konsekracja odbyła się w święto patronów tegoż kościoła - 28.10.1291 r. Fundatorką jego była zaś Jadwiga Legnicka. W swym pierwotnym wyglądzie kościół nie dotarł do naszych czasów. Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków Rogoźnicy wpisane są: kościół pomocniczy pw. św. Szymona i Tadeusza, kościół ewangelicki – obecnie parafia pw. MB Różańcowej, mauzoleum rodziny Richthofen (obok kościoła), cmentarz ewangelicki (obecnie) komunalny, ogrodzenie, park pałacowy, park dworski, teren byłego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen i wyrobisko granitu w kamieniołomie.

Przez miejscowość prowadzi droga wojewódzka nr 374 łącząca Jawor ze Strzegomiem, krzyżująca się z lokalnymi szosami wiodącymi do Kostrzy na południe, Targoszyna na północ i Goczałkowa na wschód. Wieś jest oddalona o 7 km od Strzegomia, leży na historycznym szlaku do prastarych grodów piastowskich: Jawora, Legnicy oraz do byłego obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen. Nieregularny układ urbanistyczny wsi charakteryzuje się bardziej zwartą zabudową wzdłuż ulic położonych na wschód i na zachód od drogi głównej przebiegającej przez wieś (wojewódzkiej nr 374).

Około 1,5 kilometra na południe od wsi w kamieniołomach granitu znajduje się Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny Gross-Rosen. W 1944 roku liczył on ok. 35 000 więźniów, miał 106 podobozów, w tym na terenie Polski (w obecnych granicach) – 81, Czech – 15 i Niemiec – 10. Do czasu wyzwolenia w lutym 1945 roku przez obóz w Rogoźnicy przewinęło się około 120 000 osób, z których około 40 000 zginęło (połowę z nich stanowili Polacy). Obecnie jest tu pomnik – mauzoleum i stała ekspozycja muzealna przybliżająca dzieje obozu. Turyści mogą zobaczyć również teren poobozowy oraz kamieniołom stanowiący miejsce pracy więźniów.

Aktualnie na terenie wsi działa kilka stowarzyszeń, którym zależy na rozwoju wsi i edukacji najmniejszych jej mieszkańców – są to: stowarzyszenie „Nasza wieś” i stowarzyszenie „Mała Szkoła”. O bezpieczeństwo dbają ochotnicy z OSP Rogoźnica, którzy często z narażeniem życia uczestniczą w wielu akcjach ratowniczych. Działania kulturalne prowadzone są w świetlicy wiejskiej przez instruktora Strzegomskiego Centrum Kultury. Zajęcia skierowane są do mieszkańców ze wszystkich grup wiekowych. W świetlicy odbywają się różnorodne, interesujące zajęcia i imprezy w wakacje oraz w czasie ferii zimowych,  a także w pozostałym okresie, o czym świadczy ogromne zainteresowanie i frekwencja. Należą do nich zabawy mikołajkowe i karnawałowe dla dzieci. Imprezy na Dzień Dziecka, Dzień Kobiet, Dzień Matki itp. Ponadto mieszkańcy Rogoźnicy korzystają z oferty programowej SCK, poprzez udział w sekcjach i kołach zainteresowań, organizowanych imprezach, wyjazdach do teatru, opery, operetki. Aktywnie uczestniczą w życiu kulturalnym gminy - w Dożynkach Gminnych, Diecezjalnych, Jarmarku Wielkanocnym, prezentując bogaty dorobek rękodzieła artystycznego oraz umiejętności kulinarne.

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

  • kościół pomocniczy pw. śś. Szymona i Tadeusza, z końca XV wieku, 1675 r., późnogotycki, przebudowany w XIX w. Wewnątrz barokowy ołtarz i ambona, renesansowe nagrobki
  • mauzoleum rodziny Richthofen, obok kościoła śś. Szymona i Tadeusza, lata 1860–1870
  • kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafii pw. MB Różańcowej, lata 1870–1872
  • cmentarz ewangelicki, obecnie komunalny, z 1850 r.
    • ogrodzenie cmentarne
  • park dworski, z XIX w.
  • teren obozu koncentracyjnego Groß-Rosen, działającego na terenie wsi w latach 1940–1945
  • wyrobisko granitu w kamieniołomie

inne zabytki:

  • klasycystyczny zajazd z XIX wieku

zabytki nieistniejące:

  • zamek-pałac, po budynku nie został żaden ślad

 

Kościół pomocniczy pw. św. Szymona i Tadeusza
 
Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy
 
Zabytkowy belweder i odnowione mury w sołectwie Rogoźnica
 
Mauzoleum w Rogoźnicy
 
Dworzec kolejowy
Powrót