Sołectwo Goczałków Górny

ODSŁUCHAJ

Sołtys: Andrzej Kowszyn (6 członków Rady Sołeckiej)

Liczba ludności: 251 osób (stan na 30.12.2020 r.)

Powierzchnia: 6,19 km2

Lasy i grunty leśne: 197, 98 ha

Powierzchnia użytków rolnych: 367,71

Goczałków Górny - (niem. Kohlhöhe, do 1945) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Strzegom. Miejscowość ta leży u południowego podnóża Wzgórz Goczałkowickich. Krzyżuje się tu kilka dróg o całkowicie lokalnym znaczeniu.

Goczałków Górny powstał dopiero w 1615 r. jako przysiółek Goczałkowa, dzięki staraniom Georga Friedricha von Schliewitza, który wybudował tu dwór i założył folwark. Wieś często zmieniała swoich właścicieli.

W 1785 r. na terenie wsi znajdowały się rezydencja szlachecka 1 folwark oraz 1 wiatrak. Mieszkało tu wówczas 22 zagrodników i 77 ludzi. Wszyscy mieszkańcy wsi byli bez wyjątku wyznania ewangelickiego. Do wioski należał w owym czasie mały przysiołek złożony z dwóch domów, który nazywano „Sanderwald” bądź „Sannerhausen”. Stała tu również karczma, której właściciel zobowiązany był do wyszynku piwa, pochodzącego ze Strzegomia (sytuacja taka trwała do 1810 r.).

W 1886 r. obszar dworski w Goczałkowie Górnym obejmował 665 ha, z czego 441 ha przypadały na pola uprawne, 24 ha na łąki, 199 ha na tereny leśne, zaś 1 ha na zabudowania dworskie i gospodarcze. Ostatnim właścicielem wsi był dr prawa Carl baron von Richthofen, pan na Konarach. Warto dodać, iż w okresie II wojny światowej na terenach wsi znajdowała się składnica amunicji dla niemieckiej Luftwaffe, określana kryptonimem „Luftmuna”, uznawana przez niektórych historyków za największą w Europie. Część jej terenów zajęła Po II wojnie światowej jednostka Wojska Polskiego (obecnie zlikwidowana).

Goczałków Górny jest wsią rolniczą. W 1978 roku był PGR i 17 gospodarstw. W 1988 roku z pracy rolniczej utrzymywało się 18% ludności czynnej zawodowo. Sporo mieszkańców pracowało w kamieniołomach i zakładach Goczałkowa, Strzegomia i Jawora.

Po 1945 roku Goczałków Górny stał się wsią rolniczą. W zespole pałacowym mieścił się jeden z zakładów Stadniny Koni w Strzegomiu. Układ przestrzenny Goczałkowa Górnego zdominowany jest przez zespół pałacowy wzniesiony w górze wsi, wykorzystywany przez Stadninę Koni, a później Zakład Doświadczalny Puławy. Zabudowania pałacowe skupione są przy dwóch dziedzińcach. Poza wsią, przy drodze do Lusiny, na wschodnim skraju Lasu Pagórnik, przy rozdrożu z drogą polną stoi krzyż pokutny. Są na nim wyryte dwa koła od wozu, co świadczy o tym, że w tym miejscu zginęła osoba przejechana powozem. W najwyższym punkcie, za szosą naprzeciwko zespołu pałacowego stoi kamienny pomnik poległych w I wojnie światowej. Ma kształt kamiennego obelisku z płaskorzeźbą hełmu i tabliczkę z nazwiskami. Obok ustawiono wtórnie kamienne krzyże i nagrobki.

W 2019 r. oddano do użytku nową świetlicę wiejską w całości finansowaną z budżetu gminy koszt ok. 860 tys. zł.  Działalność kulturalną prowadzą instruktorzy Strzegomskiego Centrum Kultury. Odbywają się tu głównie imprezy plenerowe. Są to głównie festyny wiejskie z udziałem mieszkańców wsi. Odbywają się one na nowopowstałych placach zabaw, wyposażonych w urządzenia zabawowe, altanki, stoliki i ławy, a przede wszystkim dysponujące przestronnym  miejscem do wykorzystania na zabawy taneczne, konkursy i zabawy rekreacyjno-sportowe. Społeczność wiejska bierze udział w Jarmarkach Wielkanocnych i Dożynkach Gminnych organizowanych w gminie. Dzieci, młodzież i dorośli mają możliwość korzystania z oferty  programowej SCK, np. udział w sekcjach i zajęciach odbywających się w budynku SCK oraz organizowanych wyjazdach do teatru, opery, operetki oraz koncertach i imprezach plenerowych organizowanych na terenie gminy Strzegom.

Do rejestru zabytków we wsi Goczałków Górny na listę zabytków wpisane są:

  • zespół pałacowo-folwarczny:
    • pałac, zabytkowy, wybudowany w 1615 r., przebudowany w 1889 r.
    • park krajobrazowy z końca XIX-XX w., obecnie pozostałości, zrujnowany za czasów PRL
    • folwark z końca XVIII w., przebudowany w XIX w. i na początku XX w.

 

Widok ogólny na wieś
 
Krzyż w Goczałkowie Górnym
 
Figura Matki Boskiej poświęcona w 2020 r.
 
Kapliczka dla rodziców
 
 Pałac w Goczałkowie Górnym
 
 Pomnik poległych żołnierzy
 
Pozostałości płyt nagrobnych
 
Nowo wybudowana świetlica w Goczałkowie Górnym

 

 

Powrót