Sołectwo Jaroszów

ODSŁUCHAJ

Sołtys: Zbigniew Kołodziej (10 członków Rady Sołeckiej)

Liczba ludności: 1843 osób (stan na 30.12.2020r.)

Powierzchnia: 15,03 km2

Lasy i użytki leśne: 102, 53 ha

Powierzchnia użytków rolnych: 1 179,27 ha

Jaroszów  (niem. Järischau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Strzegom, przy drodze krajowej nr 5.

Najstarsza wieś w powiecie Świdnickim i w Gminie Strzegom, wzmiankowana z 1149/1150 r. przez biskupa wrocławskiego. Mieszczanie i duchowieństwo pobliskiego Strzegomia inwestowali w kapitał Jaroszowa. Od początki XIV wieku aż do 1810 r.  wieś była własnością benedyktynek ze Strzegomia. W czasie wojny trzydziestoletniej wieś bardzo ucierpiała stając się w większości luterańską, po czym znów wróciła do klasztoru. W średniowieczu Jaroszów słynął z winnic a następnie z wyszynku piwa produkowanego w Strzegomiu. Po sekularyzacji majątek benedyktynek przeszedł na własność państwa pruskiego i często zmieniał właścicieli. W 1845 roku wieś zamieszkiwało 995 mieszkańców, z których 20 było ewangelikami. W majątku gospodarstwa hodowano owce, bydło czarnobiałe bydło nizinne, a w uprawach skupiano się na pszenicy, buraku cukrowym i lnie.

Obecnie Jaroszów jest wsią przemysłowo- rolniczą o łańcuchowym charakterze zabudowy. Znajduje się kilka zakładów obróbki granitu. Wielu mieszkańców zatrudnionych jest w Zakładach Materiałów Ogniotrwałych. Obecność na tych terenach bogatych złóż glin ogniotrwałych przyczyniła się do uruchomienia przy zakładzie palarni glin ogniotrwałych. Równie ważnym zakładem była Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Nowe Życie” czy stadnina koni. Jaroszów należał do najaktywniejszych wsi w gminie. Aktualnie uwidacznia się tutaj miejski charakter. Wieś jest w pełni zwodociągowana. W historię Jaroszowa wpisała się chlubnie Szkoła Podstawowa, która powstała w 1945 roku. Lata funkcjonowania szkoły to dynamiczny rozwój sportowy i artystyczny mieszkańców. W 1957 roku powstał Klub Sportowy „Unia”, co zmotywowało do urządzenia przy szkole boiska w latach 60-tych.  Zabytkowy budynek nr 36 spełnia w Jaroszowie wiele funkcji: mieści się tu biblioteka, świetlica, sala gimnastyczna oraz poczta. Prawie równolegle ze szkołą powstało przedszkole, nad którym patronat sprawowało JZMO. Mieszkańcy Jaroszowa pamiętają o śp. Walentym Wyrwie, który od 1957 roku prowadził przyzakładową świetlicę. To właśnie dzięki niemu możemy uzyskać wiele cennych informacji o początkach wsi czy losach przybyłych tu przesiedleńców. W aktywną działalność wsi wpisuje się OSP w Jaroszowie; prowadzą szereg akcji charytatywnych, pomagają potrzebującym, są organizatorami wydarzeń kulturalnych i sportowych.

W 2020 r. oficjalnie oddano do użytku Centrum  Aktywności  i  Integracji  Mieszkańców Wsi  Jaroszów,  w  tym  m. in. świetlicy  wiejskiej,  koszt  ok.  4,8  mln  zł, dofinansowanie z Unii Europejskiej (z EFRR w wysokości 1,2 mln zł). W nowym centrum prężnie działają organizacje społeczne, a wśród nich Klub Seniora i Koło Gospodyń Wiejskich Morwa Biała. Koło prezentuje potrawy lokalne a wśród nich  zupa kminkowa i królik po staropolsku, potrawy pozyskane z Instytutu Historycznego we Wrocławiu. Do tego nalewka kminkowa z przełomu XV i XVI w. oraz chleb wiejski. Jako specjalność kuchni sołeckiej polecana jest także babka chrzanowa i kaszanka z kapustą.

W latach dziewięćdziesiątych przy miejscowej parafii p. w. św. Jan Chrzciciela powstał zespół wokalno-instrumentalny “Jeruzalem” i “Miriam", który swoim śpiewem wzbogaca nabożeństwa i uroczystości. Zespół ten uczestniczy w wielu przeglądach, festiwalach i imprezach.

W Jaroszowie występuje wiele miejsc godnych uwagi i odwiedzenia. Wśród nich jest kościół parafialny pw. Świętego Jana Chrzciciela, wpisany do rejestru zabytków, który  powstał przed rokiem 1266. Był budowlą murowaną ze sklepionym prezbiterium i z nawą nakrytą stropem. W 1869 r. został zastąpiony przez nową budowlę, wzniesioną w stylu neogotyckim z zachowaniem gotyckiej wieży. W końcu XIX w. kościół poświęcony był czci św. Jana Chrzciciela. Wewnątrz skromne XIX w. wyposażenie. Kościół parafialny położony jest w centrum wsi przy głównej ulicy, wokół otoczony murem. Wzdłuż muru rosną dorodne lipy i kasztany. Na południe od kościoła, na cmentarzu stoi mauzoleum rodzin Kasper i Gurlich z XIX w. Zabytkowy jest także zespół dworski, dawniej użytkowany przez stadninę koni, pochodzący z XVIII w. Obory, stajnie i wozownia pochodzą z przełomu XVIII/XIX w. Na uwagę zasługują duże, wielobudynkowe zagrody XIX w. W Jaroszowie znajdują się trzy krzyże pokutne, dwa wmurowane w ściany muru kościoła i jeden przy drodze do Skarżyc. Ponadto wzdłuż drogi prowadzącej z Jaroszowa do kamieniołomów na Wzgórzach Jaroszowskich znajdują się trzy kapliczki przydrożne. Zostały one wymurowane z cegieł ogniotrwałych połączonych zaprawą wapienną lub glinianą pochodzą prawdopodobnie z przełomu XIX i XX wieku. Daszek pokryty jest dachówką. Są to murowane kapliczki słupkowe z wnęką. We wnękach znajdują się obrazy: w pierwszej Matki Boskiej, a w drugiej obraz Chrystusa. W pierwotnej wersji we wnękach znajdowały się figurki świętych. Obecnie kapliczki te są bardzo zaniedbane i zniszczone. Prawdopodobnie kapliczki stanowiły część drogi krzyżowej prowadzącej do kościoła w Strzegomiu. Nawiązują one także do starej tradycji słowiańskiej zawierzenia pól i plonów panu Bogu.

Do rejestru zabytków we wsi Jaroszów został wpisany były kościół ewangelicki obecnie rzymskokatolicki , par. p. w. św. Jan Chrzciciela. Wieża kościoła powstała w XV w. a korpus kościoła w 1870 r. Nr rej.: A/1943/939/WŁ z 21.09.1983 r.

 

Widok ogólny na Jaroszów
 
Centrum Aktywności i Integracji Mieszkańców Wsi Jaroszów
 
W centrum aktywności znajduje się także siedziba OSP Jaroszów
 
Droga krajowa nr 5 prowadząca przez środek wsi
 
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jaroszowie
 
 
Jedna z przydrożnych kapliczek
 
Kompleks boisk sportowych ORLIK 2012
 
Nowo wyremontowane centrum Jaroszowa w pobliżu kościoła i szkoły
Powrót