Sołectwo Bartoszówek

ODSŁUCHAJ

Sołtys: Agata Burdzińska (+ 5 członków Rady Sołeckiej)

Liczba ludności: 214 osób (stan na 31.12.2020 r.)

Powierzchnia: 4,31 km2

Lasy i grunty leśne: 68,13 ha

Powierzchnia użytków rolnych: 330,30 ha

Bartoszówek (niem. Barzdorf Kreis Striegau, od 1932r. Kreis Schweidnitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Strzegom. 

Bartoszówek to typowo rolnicza wieś,  leży 6 km od Strzegomia na terenie zbudowanym z mioceńskich iłów i piasków, a miejscami - węgla brunatnego i biotytu. Na północ od wsi przepływa potok  Cicha Woda. 

O Bartoszówku wzmiankowano w 1311 roku jako Parcianstorph jako osada u podnóża Góry Zwycięstwa, na wys. 200 m n.p.m.  Jej nazwa pochodzi od imienia właściciela posiadłości. Niepisana historia wsi sięga czasów prehistorycznych, o czym mówią znaleziska w pobliskich kopalniach gliny, zaś pierwsze wzmianki o niej  odnotowano  w  XIV-wiecznych dokumentach sprzedaży i darowizny ziemi dla zakonu Benedyktynek w Strzegomiu. Wieś była świadkiem i ofiarą wielu wydarzeń  gospodarczych i historycznych. Kiedy w  latach 1745 – 46 miały tu miejsce wojny śląskie, a  Fryderyk II zadał cios potędze austriackiej, wieś przeszła pod panowanie pruskie.  Łączyło się to z silną germanizacją i protestantyzmem.  Przez 200 lat wpływowe rody pruskie, przejęły posiadłości ziemskie i chłopskie.  Większość  majątków  należała do rodu von Richthofen,  w tym: do Wolfganga von Richthofena, który dobrze władał swoim majątkiem i dbał o swoją posiadłość.   W XVII w. istniał tu dwór z folwarkiem, przebudowany w XIX w. na piękny czteroskrzydłowy i dwukondygnacyjny pałac z wewnętrznym dziedzińcem.  Do pałacu przylega piękny 4-hekarowy  park, w którym znajduje się wiele pomnikowych drzew, m. in.: dąb szypułkowy i platan klonolistny.  Do bramy wjazdowej pod skrzydłem głównym przylegała wieża, jedyna z zabudowań zachowanych do dziś. Tuż przed pałacem znajdował się zbiornik wodny, adoptowany do celów gospodarczych.   Główną siłą roboczą we dworze były woły. Konie służyły jako siła pociągowa na dłuższe dystanse. Manfred zainwestował w najnowocześniejszą oborę do produkcji mleka, zachowując higienę otoczenia.  W XVIII w. sporego znaczenia nabrała szosa obok wsi, która stanowiła fragment tzw. Drogi Węglowej, która transportowano wozami konnymi węgiel z kopalń wałbrzyskich do portu w Malczycach. Przed wojną we wsi była szkoła ewangelicka, wiatrak, piekarnia, masarnia i gospoda z gorzelnią. Po wojnie osiedlili się tutaj osadnicy ze wschodu  i Małopolski. Po 1945 r. w majątku ulokowano gospodarstwo ogrodnicze kopalni wałbrzyskich, potem jedno z gospodarstw Stadniny Koni w Strzegomiu. W 1978 r. było tutaj 45 gospodarstw indywidualnych, obecnie ich liczba znacznie się zmniejszyła. Dziś wieś ma układ zbliżony do wielodrożnicy, zdominowany przez zespół parkowo - pałacowy.

We wsi działa świetlica wiejska, nad którą nadzór merytoryczny sprawuje Strzegomskie Centrum Kultury. Zajęcia są skierowane do mieszkańców wszystkich grup wiekowych. W ramach imprez odbywają się festyny rodzinne, turnieje wsi, ponadto organizowane są imprezy okolicznościowe tj. Dzień Babci i Dziadka, Dzień Matki, Dzień Kobiet, Dzień Dziecka i Mikołajki. Mieszkańcy Bartoszówka uczestniczą w życiu kulturalnym gminy Strzegom poprzez udział w Dożynkach Gminnych i Jarmarku Wielkanocnym, prezentując dorobek kulinarny i rękodzieła artystycznego. Korzystają z ofert kulturalnych Strzegomskiego Centrum Kultury (wyjazdy do teatru, opery oraz imprezy plenerowe).

Do rejestru zabytków we wsi Bartoszówek na listę zabytków wpisane są:

·        Zespół pałacowy:

- wieża pałacu (pałac nie istnieje), XVII w., nr rej.: A/3587/804/W z 14.05.1981r.

- park, 1830, nr rej.: A/3588/829/WŁ z 18.09.1981r.

·        aleja dębowa (Strzegom - Lusina), XVIII-XIX w., nr rej.: A/3589/1319/WŁ z 7.03.1991r.

Ponadto w ewidencji zabytków uwzględniono m.in. zabudowania mieszkalne i gospodarcze dawnego folwarku: dom, stajnię, oborę, stodołę, budynek gospodarczy oraz mur graniczny parku z bramami w zespole.

 

Widok ogólny na wieś Bartoszówek
 
Droga do Bartoszówka
 
Centrum Bartoszówka
 
Wieża pałacowa w Bartoszówku
 
Folwark w Bartoszówku
Powrót